Enflasyon
N. Alper ESEN
ENFLASYON
Son zamanlarda bir enflasyondur gidiyor.
Herkesin dilinde enflasyon.
Bir köşe yazısına konu olmuşsa anlayın nasıl bir enflasyon enflasyonu
var.
Enflasyon, bir ülkedeki fiyat ortalamalarının yukarıya
seyridir. Yani bir ülkede üretilen ve tüketilen ürün ve hizmetlerin
fiyatlarının artışıdır.
Yani enflasyon, hayat pahalılığıdır.
Peki enflasyon nasıl oluşuyor?
1- Ekonomi büyür, yani üretim ve tüketim canlıdır. İnsanlar
kazandıkları paranın zorunlu harcamaları dışındaki kısmını tasarruf etmez yine
harcarlar, böylece talep arttığından üreticiler fiyatlarını artırırlar. Böylece
enflasyon oluşur.
2- Ülkedeki emisyon yani dolaşımdaki para miktarı artar buna
bağlı olarak (direkt etki değil) bankalar da bolca kredi dağıtırlar. Kredi
alanlar yine harcamaya yönelir, talep artar ve fiyatlar yükselir. Al sana
parasalcı teorinin enflasyonu.
J. M. Keynes, işsizlik enflasyondan daha mühimdir demiş,
yani mali politikaları önemsemiş. Ekonomi büyümeli, enflasyon olmazsa faizler
yükselir böylece ekonominin işlerliği azalır, işyerleri küçülür işsizlik artar
demiş.
M. Friedman da ekonomiyi mali değil para politikaları
belirlesin çok para sürmeyin ortalığa, Merkez Bankaları bu para arzını kontrol
etsin yoksa para bol olur, krediler artar, insanlar habire para harcar bu da
enflasyona sebep olur demiş(Parasalcılık).
Bu iki görüş bir yüzyıldır çarpışır durur. Biz de arada
eziliriz.
Kahrolsun Kapitalizm
------------------------------
Not: Bu yazı "Türkiye İktisadi Düşünce Atölyesi" kursiyerlerine ışık tutmak için kaleme alınmıştır.
